در اینجا سعی داریم تا شما را با برترین متروهای جهان از لحاظ تعداد ایستگاه ها، طولانی بودن مسیرها، تردد مسافران و امکانات آنها آشنا نماییم:
نیویورک
مترو و یا قطار شهری نیویورک سامانه قطارهای شهری کلان شهر نیویورک است. متروی نیویورک با داشتن 26 خط فعال، 462 ایستگاه و مسیری به طول 1355 کیلومتر، یکی از بزرگترین و طولانیترین خطوط متروی شهری در جهان است. اگر تمام خطوط مترو را پشت سر هم قرار دهیم از نیویورک تا شیکاگو کشیده میشوند. تقریباً ۶۶۰ مایل (حدود ۱۰۶۲ کیلومتر) ریل مترو در حال سرویسدهی به مسافران هستند. با احتساب ریلهای ایستگاه واگنها و ریلهایی که مصرف غیرتجاری دارند، این عدد به ۸۴۰ مایل (حدود ۱۵۲ کیلومتر) میرسد. بلندترین خط مترو خط A است که بیش از ۳۰ مایل (حدود ۴۸ کیلومتر) بین خیابان ۲۰۷ تا فار روآکوی (Far Roackaway) واقع در محله کوئینر (Queens) را پوشش میدهد.
متروی شهری نیویورک جزو معدود قطارهای شهری در جهان است که بصورت 24 ساعته و در تمامی روزهای سال و بدون تعطیلی به ارایه خدمات و سرویسدهی میپردازد وتعداد افرادی که روزانه از مترو نیویورک استفاده میکنند از تعداد افرادی که در دانمارک زندگی میکنند بیشتر است. البته هنوز نسبت به توکیو عقب هستیم زیرا مسافران سالانه توکیو تقریباً ۲ برابر نیویورک است. قطار شهری نیویورک در تمامی نقاط بخشهای شهر نیویورک از جمله منهتن، بروکلین، کوینز، هزینهی مترو و اتوبوس محلی در نیویورک 5/2 دلار میشود. اتوبوسهای خط ویژه هم هزینهی ۶ دلاری دارد. همچنین میتوان کارت عبور ۷ روزه را به قیمت ۳۰ دلار خریداری کرد. اغلب تاکسیهای بیرون شهری هزینهی ۱۵ دلاری را از شما طلب میکنند.
لنــدن
نخستین خط متروی لندن که در تاریخ ۱۰ ژانویه سال ۱۸۶۳ آغاز به کار کرد، خط متروپولیتن بود که بین دو نقطه پدینگتون فرینگدون در مرکز شهر ایجاد شد و در نخستین روز افتتاح، ۳۸ هزار نفر را جا به جا کرد. روشنایی واگنهای چوبی این مترو از سوخت گاز تأمین میشد و واگن ها به کمک لوکوموتیو بخار به حرکت در میآمدند. این خط، که اکنون بخشی از خط همراسمیث و سیتی متروی لندن است، در واقع، نخستین خط قطار شهری در جهان بود. تونل های اولیه با فاصله کمی از سطح زمین ساخته می شدند و عرض کمی داشتند، از این رو به آنها تیوپ گفته میشد.
در زمان افتتاح مترو لندن در سال ۱۸۶۳، روزانه چهل و یک هزار مسافر از این خط استفاده میکردند و فاصله هر قطار با قطار بعدی ده دقیقه بود. در سال ۱۸۹۰ برای نخستین بار لوکوموتیوهای برقی وارد خطوط مترو شدند که تحولی بزرگ بود و مترو لندن به تدریج گسترش یافت
متروی لندن، هم اکنون دارای 270 ایستگاه است و علیرغم نام رسمی آن که زیرزمینی (Underground) نامیده میشود، ۵۵ درصد این شبکه، بر روی زمین واقع شده است. این شبکه، با ۴۰۸ کیاومتر خط آهن، سومین خط طولانی حمل و نقل درون شهری جهان نیز نام گرفته است.
همچنین لازم به ذکر میباشد که شبکه متروی لندن، از شلوغترین شبکههای حمل و نقل زیرزمینی جهان است و سالانه جابه جایی حدود 1 میلیارد نفر مسافر را عهده دار می باشد.
پـاریـس
متروی پاریس در سال 1900 به مناسبت نمایشگاه جهانی به بهره برداری رسید و به عنوان پنجمین سیستم متروی قدمی در دنیا رقم خورده است ومترو پاریس به دلیل معماری ایستگاههای آن که تحت تاثیر هنر نو بوده است، به نوعی سمبل شهر محسوب میشود و شهرت جهانی دارد.
دکوراسیون بعضی ایستگاهها فرهنگ آن منطقه را منعکس میکند. مثلا ایستگاه لوور کپی کارهای هنری به نمایش درآمده در آن موزه است و دیوارهای بیرونی مترو با کادری از کاشیهای رنگی برای تبلیغات و پوستر در نظر گرفته شدهاند.
متروی پاریس بخشی از نظام حمل و نقل شهری پاریس است که در فرانسه آن را به نام متروپولیتن مینامند و شامل 16 خط عموماً زیرزمینی بطول 214 کیلومتر میباشد. در مجموع این خطوط دارای 300 ایستگاه است که با توجه به کاربرد چندگانه بعضی از ایستگاهها در 2 یا چند خط، تعداد کل ایستگاهها به 384 ایستگاه میرسد.
متروی پاریس پس از متروی مسکو پرکارترین مترو اروپا محسوب میشود.این مترو روزانه بیش از 4٫5 میلیون نفر را جابه جا میکند. همچنین یکی از بزرگترین ایستگاه های متروی جهان ، ایستگاه شاتله لهآل در این شهر قرار دارد.
فروش بلیت به دو صورت ساده و هوشمند انجام میگیرد که از طریق کیوسکها و هم به صورت خودکار قابل تهیه است. بلیت استاندارد برای یکبار سفر که در اتوبوس و تراموا نیز قابل استفاده است ١.٨ یورو میباشد. بلیتها به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه هستند. در حال حاضر بیشتر شهروندان پاریس داری کارت ناویگو( Navigo ) هستند که میتوان آن را به صورت هفتگی ماهانه و فصلی شارژ کرد.
کارتهای سفر یک روزه، دو روزه سه یا پنج روزه بیشتر برای توریستها در نظر گرفته شده است. البته بهتر است در صورتی که سفرتان از روز دوشنبه آغاز میشود و بیش از ۵ روز ادامه دارد، از کارت هفتگی که شامل ۱۰% تخفیف است، استفاده نمایید.
مادرید
مترو مادرید برای اولین بار در سال 1919 افتتاح گردید. تقریبا تعداد ایستگاه های مادرید با تعداد ایستگاه های پاریس یکسان می باشد و حدودا شامل 300 ایستگاه می باشد، تاکنون 292 کیلومتر مسیر برای مترو خود ساخته است و پس ازمتروی لندن، نیویورک، مسکو، سئول ومتروی شانگهای در رده ششمین متروی جهان از لحاظ طول خطوط است.
مترو مادرید سالانه تعداد کمی مسافر را جابه جا می نماید و کمترین تعداد جابه جایی را در میان لیست به خود اختصاص داده است. ایستگاهها جدیدا در چند طبقه ساخته میشوند و به دلیل نورپردازیهای طبیعی و ورودیهای بزرگ و روشنی در دنیا، جزو بهترین ها شناخته شده اند.
و اما درباره بلیت ها باید بدانید که بليت هاي مترو فقط مختص يك نوع خاص از وسيله نقليه نيست، بلكه بليت مترو براي اتوبوس و تراموا نيز مورد استفاده قرار مي گيرد. نوع بليت ها نيز براي يك يا 10 سفر يا ماهانه و سالانه است كه هر چقدر مدت آن طولاني تر باشد، بهاي آن ارزان تر مي شود. بليت هاي مترو در اسپانيا به چند نوع عادي، خانواده هاي پر جمعيت، معلولان بالاي 65 درصد، بازنشستگان و نيازمندان تقسيم مي شود كه هر كدام آنها بستگي به مسافت و مسير خود قيمت هاي گوناگون دارند .
سئول
مترو سئول گرچه بعد از سال 1974 آغاز به کار نمود اما یکی از سنگین ترین و بیشترین حجم حمل و نقل ها را بعهده گرفته است و همچنین از لحاظ تکنولوژی از برخی دیگر از سیستم های امریکا و اروپا پیشی گرفته است. به این شکل که شما نیازی به خرید بلیط ندارید و با دانلود نمودن برنامه سیستم حمل و نقل مترو میتوانید با کمک یک سری از دستگاهها و با نزدیک نمودن تلفن همراه خود به آنها اجازه عبور شما صادر می گردد. این روش در وقت شما بسیار صرفهجویی میکند و نیازی به ایستادن در صف های طولانی خرید بلیت نمی باشد. اما در مورد خود قطارها (متروها ) هم مسئلهی جالب این است که آنها هیچ رانندهای ندارند، که ظاهرا اینگونه امنیت وسایل را بالا برده و سبب صرفهجویی در نیروی انسانی میشوند.
مترو سئول روزانه جابه جایی حدود 8 میلیون نفر جمعیت در 314 ایستگاه را به عهده دارد که سالانه حدود بیش از 2 میلیارد نفر را تخمین نموده اند. این حجم نقل و انتقالات در نوع خود قابل توجه و تامل برای مسئولین مترو کشور است و بنا به تمامی این دلایل توانسته رتبه سوم بهترین مترو های جهان را به خود اختصاص دهد.
و اما آخرین اطلاعاتی که از نرخ بلیت ها در دسترس میباشد به شرح ذیل است:
- قیمت بلیت برای ۱۰ کیلومتر سفر ۱۰۰۰ ون است که به هر ۵ کیلومتر ۱۰۰ ون اضافه میشود.
- بلیت کودکان نیمبها است و استفاده از سه نوع کارت سفر، ۱۰۰ ون تخفیف دارد.
- افراد مسن و ناتوان با تهیه بلیت رایگان یا ورود به گیتهای کناری نیازی به پرداخت وجه ندارند.
- برای ورود به خط فرودگاه، بلیت جداگانه مورد نیاز است که تخفیفی ندارد.
شانگهای
به دلیل اینکه 263 ایستگاه دارد در جایگاه ششم قرار گرفته اما رکورد دار طولانی ترین مسیرها می باشد و برای آن 538 کیلومتر مسیر ساخته شده است.
بهترین سیستم نقل و انتقال سریع را مترو شانگهای چین سال 1995 راه اندازی کرد به طوری که در حال حاضر رتبه نخست سریع ترین سرویس نقل و انتقالات را به خود اختصاص داده است.نکته جالب توجه اینکه با همین تعداد ایستگاه تقریبا تمام نقاط شهر را پوشش داده است و از این نظر نیز مترو شانگهای رکورد دار است.
متروی شانگهای دارای ٥ خط زیرزمینی است. بهای بلیت 2 یوان است که این بستگی به طول مسیر شما دارد، در ضمن به خاطر داشته باشید که تا هنگام خروج از مترو، بلیت خود را دور نیندازید.
خط ١: این خط ایستگاه گُنگفوشینچون را به شمال شهر وصل میکند.
خط ٢: این خط از خیابان سُنگهُنگ در غرب به منطقهی ژانگجاهانگهیتچ در منطقهی پودونگ کشیده شده.
خط ٣: به این خط مترو LRT، قطار سبک شهری نیز میگویند ( این قطارها معمولاً دارای سه واگن هستند و با نیروی برق بر روی سطح زمین، زیرِ آن و یا همسطح با زمین حرکت میکنند)، مسیر این خط غرب و شرق شانگهای است.
خط ٤: در امتداد خط ٣ شروع میشود اما بعد از غرب به شمال میرود.
خط ٥: این خط از شین ژوانگ به مین هانگ کشیده شده است.
مسیرهای مترو شانگهای که از زیر آب عبور می کند:
خط 2 – نانجینگ ایست نا لوجیاجه
خط 9- شانگچن رود تا یونگشینلی
پکــن
مترو پکن نیز به دلیل نقل و انتقال سریع مسافران وحجم جابه جایی خیلی بالا که سالانه حدود 3 میلیارد نفر می باشد باید به سیستم متروی خود افتخار نماید که جایگاه دومین مترو پر تردد را به خود اختصاص داده است. مترو سریع السیر شهر پکن دارای 232 ایستگاه می باشد و 370 کیلومتر طول مسیرهای ساخته شده برای پایتخت کشور چین است.
متروی پکن از چندین مسیر اصلی تشکیل شده است. خط اول، خط دوم، خط چهارم، خط پنجم، خط دهم، خط سیزدهم، خط با تون، خط هشتم که به مسیر بازیهای المپیک معروف است و خط نهم که مسیر ویژهای به فرودگاه بینالمللی پکن است. طبق برنامههای شهرسازی پکن قرار است چند خط متروی جدید نیز ساخته شود که به این ترتیب مردم میتوانند راحت تر با مترو به همه جای پکن رفتوآمد کنند.
قیمت بلیتها از ۳ تا ۵ یوان بستگی به خط و تعداد سفر متغیر است. همچنین مترو برای کودکان کمتر از ۱٫۲ متر در صورتی که با والدین همراه باشند، رایگان است.
مکزیوسیتی
در سال 1967 مطالعات اولیه در مورد مترو انجام شد، دو سال بعد یعنی در 1969 اولین خط مترو با 16 ایستگاه به روی عموم گشوده شد. این مترو با 195 ایستگاه و مسیری به طول 225 کیلو متر بعد از شهر نیویورک بزرگترین مترو آمریکای شمالی است. این شهر که یکی از خطرناک ترین شهرهای جهان نیز هست برای مترو خود 226 کیلومتر تونل حفاری کرده است.
در سال 2006 مترو این شهر با جابهجایی 1.460 میلیارد مسافر در رتبه پنجم دنیا قرار گرفت.
مسکو
مترو شهر مسکو روسیه با داشتن 186 ایستگاه مترو وطول 325 کیلومتر ریل یکی از قدیمیترین خطوط متروی شهری در جهان است وبه طور سالیانه مسولیت جابه جایی 2.5 میلیارد شهروند را عهده دار میباشد. اما مترو مسکو فقط یک مترو ساده نمی باشد چراکه ایستگاه های آن به کاخ های زیر زمینی مشهور می باشند واز معماری بی نظیر بهمراه تصاویر و نقوش خیلی زیبا بهره گرفته اند و یکی از جاذبه های توریستی نیز محسوب می شوند.ایستگاه های متروی مسکو با تزیین توسط سنگ های مرمر، مجسمه های برنزی و لوسترهای مجلل از زیباترین و هنری ترین نمونه ها در جهان هستند. نقاشی های زیبای آب رنگی کشیده شده بر روی قطارها که در سال 2007 به انجام رسید، زیبایی دو چندانی به این سیستم زیرزمینی داده اند. اسامی برخی از آنها را سعی نموده ایم ذکر نماییم:
Kievskay metro station
Komsomolskaya metro station
Prospekt Mira Metro Station
Park Pobedy Metro Station
Novoslobodskaya Metro Station
Mayakovskaya Metro station
بلیتهای مغناطیسی مترو را میتوانید از باجههای بلیتفروشی ایستگاهها تهیه نمایید. خرید بلیتهای ۱۰ سفره ۱۲۰ روبل و ۲۰ سفره ۱۹۵ روبل هم به صرفهتر است و هم از چند بار در صف خرید بلیت ایستادن نجاتتان میدهد. در همهی ایستگاهها نقشههای مترو و تابلوهای نشاندهندهی مسیر شما را راهنمایی میکنند. برای تغییر خط باید از زیرگذرهایی استفاده کنید که با تابلوهای «Perekhod» مشخص شدهاند؛ تابلوهایی معمولا آبی رنگ با تصویر فردی که از پلهها بالا میرود. درداخل واگنها نیز نقشههایی وجود دارد که همهی ایستگاههای خط را با حروف لاتین مشخص کردهاند.
توکیو
اولین قطار مربوط به این شرکت در سال 1927 میلادی کار خود را در مسیر بین آساکوسا و اوئنو آغاز کردهاست. و با جابه جایی تعداد 8 میلیون نفر مسافر به طور روزانه و حدود 3 میلیارد نفر در سال یکی از شلوغ ترین مترو ها در بین متروهای جهان می باشد. متروی توکیو به طور کلی در مناطق ویژه توکیو و حومهٔ آن در حرکت است اما به غیر از توکیو این شرکت در استان سایتاما و استان چیبا نیز چند ایستگاه دارد.
متروی توکیو 179 ایستگاه دارد و در حال حاضر متروی توکیو از لحاظ حمل و نقل مسافر رتبهٔ نخست را در جهان داراست.
قطارهای متروی توکیو هر ۳ دقیقه یک بار و در ساعات اوج مسافر هر ۳۵ثانیه یک بار در ایستگاه مسافر سوار میکنند. البته این زمان در ساعات معمولی و کممسافر روز گاه به ۵ دقیقه هم میرسد. متروی توکیو واگن مخصوص بانوان هم دارد که بیشتر در ساعات اوج مسافر این تقسیمبندی اجرا میشود. در اوج ساعت رفتوآمد مسافران، واگن اول و آخر قطارها به خانمها اختصاص مییابد.
واگنها و ایستگاههای متروی توکیو برای غیرژاپنی زبانها و حتی غیرانگلیسیزبانها امکاناتی دارد. علاوه بر اینکه نام ایستگاهها در واگنها به ۳ زبان چینی، ژاپنی و انگلیسی اعلام میشود، دستگاههای خودپرداز بلیت مترو هم به این زبانها مسلط هستند و همچنین علائمی هم برای کسانی دارند که به هیچ کدام از این زبانها سخن نمیگویند. در ایستگاههای مترو برای نابینایان به علائم خط بریل مجهز است. متروی ژاپن البته هنوز ۲۴ ساعته نیست و در ساعت ۱ بامداد تا ۵ بامداد از کار میایستد.
قیمت بلیت متروی توکیو از ۱۶۰ ین معادل ۵۷/۱ دلار شروع میشود که این قیمت یک مسیر است. قیمت بلیت برای طول یک ماه و برای همه مسیرها ۱۶۸۲۰ ین معادل تقریبا ۱۶۵ دلار است.
نا گفته نماند که علاوه بر لیست متروهای ذکر شده که جزو 10 کشور برتر قراردارند ، ایستگاه های زیبا و خیره کننده دیگری در شهرهای ناپل ایتالیا، استکهلم سوئد، لیسبون پرتغال، بوداپست مجارستان، مونیخ آلمان، دبی و تایپه در تایوان وجود دارند که هر یک به لحاظ معماری خاص و زیبا دارای شهرت جهانی می باشند.
با هم نگاهی می اندازیم به تصاویر هر کدام :
ناپل
استکهلم
لیسبون
بوداپست
مونیخ
دبی
تایپه